ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ: ਰਾਗ ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੩ ਘਰੁ ੧ ਤਿਤੁਕੀ
ਮੁੱਖਵਾਕ:
“ਭਗਤਾ ਦੀ ਸਦਾ ਤੂ ਰਖਦਾ ਹਰਿ ਜੀਉ ਧੁਰਿ ਤੂ ਰਖਦਾ ਆਇਆ ॥
ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਜਨ ਤੁਧੁ ਰਾਖਿ ਲਏ ਹਰਿ ਜੀਉ ਹਰਣਾਖਸੁ ਮਾਰਿ ਪਚਾਇਆ ॥”
ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ ਸੱਚਖੰਡ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਉਚਾਰਿਆ ਗਿਆ ਹੁਕਮਨਾਮਾ ਸਿੱਖ ਜਨਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਆਤਮਿਕ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਬਣਿਆ। ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਰਾਹੀਂ ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਾ, ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਅਤੇ ਮਨਮੁਖਾਂ ਦੀ ਭਟਕਣ ਬਾਰੇ ਗੂੜ੍ਹੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪ੍ਰਭੂ ਆਪਣੇ ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਸਦਾ ਰਾਖੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਖੀ ਧੁਰੋਂ ਨਿਧਾਰਤ ਹੈ—ਜਿਵੇਂ ਉਸ ਨੇ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਕੇ ਹਰਣਾਖਸ ਨੂੰ ਨਾਸ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਉਦਾਹਰਨ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਭਗਤੀ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਰਹਾਉ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਆਖਦੇ ਹਨ:
“ਹਰਿ ਜੀ ਏਹ ਤੇਰੀ ਵਡਿਆਈ ॥
ਭਗਤਾ ਕੀ ਪੈਜ ਰਖੁ ਤੂ ਸੁਆਮੀ ਭਗਤ ਤੇਰੀ ਸਰਣਾਈ ॥
ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਦਰਸਾਇਆ ਕਿ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਉਸ ਦੀ ਭਗਤ ਵਿਰਤੀ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪੈਜ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਨੇਹਾ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਵੱਲ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਅਗਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਆਖਦੇ ਹਨ:
“ਮਨਮੁਖ ਭਟਕਦੇ ਫਿਰਹਿ ਗਵਾਰ ॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਵਹਿ ਸਚਿ ਸਮਾਵਹਿ ਸਚੈ ਲਾਗੈ ਪਿਆਰ ॥”
ਇੱਥੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਮਨਮੁਖ ਅਤੇ ਗੁਰਮੁਖ ਵਿਚਕਾਰ ਫਰਕ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਮਨਮੁਖ ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਫਸ ਕੇ ਭਟਕਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਗੁਰਮੁਖ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਕੇ ਅਮ੍ਰਿਤ ਪੀਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੱਚ ਵਿਚ ਲੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਆਧੁਨਿਕ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਮਨੁੱਖ ਆਤਮਿਕ ਅਡੋਲਤਾ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਤਮਿਕ ਸਨੇਹਾ:
ਅੱਜ ਦੇ ਹੁਕਮਨਾਮੇ ਰਾਹੀਂ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੱਚੀ ਭਗਤੀ, ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਮਨਮੁਖਤਾ ਛੱਡ ਕੇ ਗੁਰਮੁਖ ਬਣਨਾ ਹੀ ਆਤਮਿਕ ਉੱਨਤੀ ਦਾ ਰਾਹ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਲਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਭੂ ਸਦਾ ਆਪਣੇ ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਪੈਜ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਬਸ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਸਰਨ ਪੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਸਥਾਨ: ਸੱਚਖੰਡ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ
ਤਾਰੀਖ: 6 ਅਕਤੂਬਰ 2025
ਰਾਗ: ਸੋਰਠਿ
ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ: ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ
ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਸਿੱਖ ਜਨਤਾ ਲਈ ਆਤਮਿਕ ਚੇਤਨਾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਹੈ—ਜੋ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੂੰ ਰੋਸ਼ਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
